Биыл – Қазақстан халқы Ассамблеясының құрылғанына 30 жыл. Қазақстан халқы Ассамблеясының (ҚХА) негізгі мақсаты – мемлекеттік ұлттық саясатты жүзеге асыру, еліміздегі қоғамдық-саяси тұрақтылықты қамтамасыз ету, мемлекеттік және азаматтық қоғам институттарының этносаралық қатынастар саласындағы өзара іс-қимылын арттыру, жалпы ұлттық келісім мен бірлікті нығайту, экстремизмге қарсы күрес жүргізу, мемлекеттік тілді дамыту, сондай-ақ Қазақстан этностарының дәстүрлері мен мәдениетін сақтау.

Қазақтың байтақ даласы – 130-дан  астам  ұлт өкілдерінің ортақ Отаны. Барлық жетістіктеріміз бен жеңістеріміздің мызғымас тұғыры да татулық пен тұтастық. Түсіністік пен тұрақтылық – әрбір азамат атсалысып, әркімнің үлес қосуын талап ететін қастерлі құндылық. Еліміздің тәуелсіз дамуының басында, күрделі экономикалық жағдай кезінде халық арасында шиеленіскен, (антипате тикалық) көңіл-күйдің күшейгенін байқағанбыз. Бәріміз осы ахуалды бастан өткердік. Бұл түрлі этностар өкілдерінің үдере қоныс аударуына себеп болды. Сол бір қиын-қыстау кезеңде 1995 жылдың 1 наурызында еліміздің Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаев «Қазақстан халықтары Ассамблеясын құру туралы» Жарлыққа қол қойды. Осылайша тұрақтылық пен қоғамдық келісім мен жалпыұлттық бірліктің қазақстандық үлгісін одан әрі қалыптастырудың негізі қаланды. Сол арқылы, Қазақстан өзінің табысты даму үлгісімен тұрақтылық, бейбітшілік пен келісімнің қаншалықты маңызды екенін әлемге көрсетті.

Татулық пен бірлік – кез келген қоғамның тұрақтылығы мен дамуының маңызды негіздері. Олар халықтар мен ұлттар арасында келісімді нығайтады, әлеуметтік байланыстарды күшейтеді, мәдениетті байытады. Татулық пен бірлік арқылы адамдар ортақ мақсаттарға жету үшін бірігіп, бір-бірін қолдайды. Адамдар арасындағы түсіністік пен сыйластық экономикалық, әлеуметтік және мәдени өркендеудің алғышарттарын қалыптастырады. Татулық пен бірлік туралы тереңірек түсінік алу үшін, олардың элементтеріне, тарихына және қазіргі замандағы рөліне назар аударайық:

Татулықтың элементтері:

1. «Сенім»: Адамдар арасында сенім орнату - татулықтың негізі. Сенімсіздік жанжалдарға және түсініспеушіліктерге әкеледі.

2. «Түсіністік»: Бір-бірінің мәдениеті мен көзқарасымен танысу, әртүрлілікке құрмет көрсету - татулықты қалыптастырады.

3. «Бейбітшілік»: Бейбіт өмір сүру және конфликттерді бейбіт жолмен шешу - татулықтың басты шарты.

Бірліктің элементтері:

1. «Ынтымақтастық»: Адамдар мен ұйымдардың ортақ мүдделері мен мақсаттары үшін бірігіп жұмыс істеуі.

2. «Коммуникация»: Ашық және адал қарым-қатынас бірлікті нығайтуға көмектеседі. Адамдар арасында пікір алмасу маңызды.

3. «Теңдік»: Барлық адамдардың құқықтары мен мүмкіндіктерінің теңдігі - бірліктің негізі.

Тарихи аспект:

Татулық пен бірлік тарих бойына әртүрлі мәдениеттер мен халықтар арасында әрдайым маңызды болып келген. Мысалы, көпұлтты мемлекеттерде (мысалы, Үндістан, Ресей) татулықты сақтау ерекше маңызды. Тарихтағы соғыстар мен қақтығыстар көбінесе қоғамдағы бөлінушіліктен туындайды.

Қазіргі замандағы рөлі:

1. «Глобализация»: Әлемнің біртұтас болуымен бірге, халықтар арасындағы татулық пен бірлік маңызды бола түсуде. Әртүрлі мәдениеттерді түсіну және қабылдау - заманауи қоғамның басты талаптарының бірі.

2. «Конфликттерді шешу»: Көптеген халықаралық ұйымдар (мысалы, БҰҰ) татулық пен бірлікті нығайту үшін жұмыс істейді, конфликттерді бейбіт жолмен шешу мақсатында түрлі механизмдер мен бағдарламалар ұсынады.

3. «Әлеуметтік желілер»: Қазіргі технологиялардың арқасында адамдар арасында байланыс орнату жеңілдеді, бірақ сонымен қатар, кейде түсініспеушіліктер мен конфликттерді туындатуы мүмкін. Сондықтан, жауапкершілікпен және түсіністікпен қарым-қатынас жасау маңызды.

Татулық пен бірлік қоғамның негізін қалаушы факторлар болып табылады, және оларды нығайту – әр адамның міндеті.

 

 Б.Абдрахман

 

Түркістан облысы дін істері басқармасы

«Дін мәселелерін зерттеу орталығы»

КММ – нің теолог маманы