Ұлттық мұра – бұл халықтың рухани дүниесінің байлығы, мәдениетінің негізі. Заманауи технологиялар болса, күн өткен сайын әлемді өзгертуде және адамзаттың дамуына жаңа мүмкіндіктер туғызуда. Осы екі әлемнің тоғысы, дәстүр мен инновацияның үйлесімі, қоғамның келешегіне бағыт сілтей алады. Қазіргі таңда технологияның дамуымен бірге ұлттық құндылықтарымызды сақтау мен оларды әлемге таныту мүмкіндіктері арта түсті.

Ұлттық мұра – бұл тек өткеннің байлығы ғана емес, ол бүгінгі күнде біздің мәдениетіміздің бөлінбес бөлігі. Заманауи технологиялар ұлттық құндылықтарды сақтау мен дамыту үшін жаңа жолдар ұсынады.

Ұлттық өнер мен әдебиетті сақтау үшін заманауи цифрлық технологиялар кеңінен қолданылуда. Мысалы, қазақтың эпикалық жырлары, қолөнер туындылары, көне жазбалар мен тарихи құжаттар сандық форматқа көшіріліп, интернет арқылы қолжетімді болады. Бұл өз кезегінде ұлттық мұраның жоғалып кетпеуіне және келешек ұрпаққа жетуіне мүмкіндік береді.

Қазіргі кезде білім беру саласында да ұлттық мәдениетті, дәстүрлерді үйретуге арналған мобильді қосымшалар мен онлайн платформалар пайда болды. Мысалы, қазақ халқының дәстүрлі қолөнерін үйрететін бағдарламалар, ұлттық тағамдардың дайындау тәсілдерін ұсынатын арналар жастар арасында ұлттық құндылықтарға деген қызығушылықты арттыра түсуде.

Технологиялар ұлттық мұраны сақтауда және оны болашақ ұрпаққа жеткізуде маңызды құралға айналуда. Мәселен: Цифрландыру – көне кітаптар мен құжаттарды, өнер туындыларын, тарихи жәдігерлерді сандық форматқа көшіру арқылы олардың сақталуын қамтамасыз етеді. Мысалы, Қазақстанда «Киелі Қазақстан» жобасы аясында тарихи нысандардың 3D моделдері жасалып жатыр, сондай- ақ, тарихи орындар мен мұражайларды цифрлы әлемде қайта құрып, адамдардың оларды кез келген жерден көруіне мүмкіндіктер қарастырылуда.

Технологиялар арқылы ұлттық мұраны бүкіл әлемге танытуға болады. Мәселен, әлеуметтік желілер мен «YouTube» сияқты платформалар арқылы қазақтың күй өнері, ұлттық биі, салт-дәстүрлері әлемнің түкпір-түкпіріне таралуда. Бұл өз кезегінде қазақ мәдениетінің кеңінен танылуына ықпал етеді.

Қазақтың ұлттық музыкасын үйренгісі келетіндерге арналған «Dombyra» қосымшасын атап көрсете аламыз. Бұл қосымша дәстүрлі музыка мен технологияны үйлестіре отырып, жастар арасында ұлттық өнерді танымал етуге ықпал етуде. Сондай-ақ, «Qazaq Epos» жобасы технологиялар көмегімен қазақтың батырлар жырларын интерактивті форматта ұсынуда. Бұл балалар мен жасөспірімдерді ұлттық әдебиетпен таныстырудың инновациялық тәсілі.

Технологиялардың ұлттық мұраға тек пайдасы ғана емес, қаупі де бар. Жаһандану процесінде ұлттық ерекшеліктер жоғалып, біркелкі мәдениет үстемдікке ие болуы мүмкін. Сондықтан технологияларды пайдалану кезінде ұлттық болмысты ұмыт қалдырмау маңызды.

Заманауи технологиялардың артықшылығына қарамастан, олар ұлттық мұраны қорғауда кейбір қауіптер тудыруы мүмкін. Мәселен, жаһанданудың әсерінен бірқатар ұлттық дәстүрлер мен құндылықтар ұмытылуы немесе өзгеріске ұшырауы мүмкін. Сондықтан, ұлттық мәдениеттің ерекшеліктерін сақтай отырып, тек заманауи құралдарды пайдалану маңызды.

Ұлттық құндылықтарды сақтау үшін технология мен дәстүрдің үйлесімділігі өте маңызды. Технологиялардың көмегімен мұраны цифрландыру, онлайн платформаларда тарату және жастар арасында насихаттау арқылы ұлттық құндылықтарымызды сақтап қалуға болады. Мысалы, қазақтың қолөнерін цифрландыру арқылы оны барлық әлемге танытып, ұмыт болудан сақтауға болады.

Ұлттық мұра мен заманауи технологиялар – бір-бірін толықтыратын екі күш. Заманауи технологиялар ұлттық мәдениетті сақтауға, дамытуға және әлемге танытуға мүмкіндік береді. Сонымен қатар, бұл екі құндылықтың үйлесімді жұмыс істеуі ұлттық болмысымыздың сақталуына және келешек ұрпаққа берілуіне кепіл болады. Технологияларды тиімді пайдалану арқылы біз ұлттық мұрамызды жаһандық деңгейде танытып, болашақ ұрпаққа аманат ете аламыз.

 

 

  Г.Бекжан

Түркістан облысы дін істері басқармасы

«Дін мәселелерін зерттеу орталығы» КММ           

теолог маманы