Қазіргі жаһандану дәуірінде ақпарат ағымы шексіз, ал діни мазмұндағы деректердің бәрі бірдей сенімді бола бермейді. Осы жағдайда діни сауаттың төмендігі көптеген адамдарды адасушылыққа, әсіресе радикалды ағымдардың ықпалына түсіріп отыр. Сондықтан қоғамда діни сауатты арттыру – тек жеке адамның емес, мемлекеттің рухани қауіпсіздігіне де қатысты маңызды мәселе.

1. Діни сауат дегеніміз не?

Діни сауат – адамның өз дінінің негіздерін, қасиетті кітаптағы шынайы мән-мағынаны, діни рәсімдердің мазмұнын дұрыс түсіну қабілеті.
Ол тек намаз оқу не ораза ұстаумен шектелмейді, сонымен қатар:

• Діни ұғымдарды дұрыс қабылдау;
• Жалған насихат пен шынайы ілімді ажырата білу;
• Өзге сенім иелеріне құрметпен қарау мәдениетін қамтиды.

Нағыз діни сауатты адам – бейбітшілік пен мейірімнің жақтаушысы.

2. Радикализмнің себептері

Қазіргі кезде экстремизм мен радикализмге итермелейтін бірнеше фактор бар:

• Діни білімнің таяздығы;
• Интернеттегі жалған уағызшылардың ықпалы;
• Әлеуметтік әділетсіздік пен психологиялық әлсіздік;
• Шетелдік деструктивті ағымдардың идеологиялық ықпалы.

Осындай жағдайда діни сауаты төмен адам «дінді дұрыс ұстанамын» деп ойлап, шектен тыс көзқарасқа кетіп қалуы мүмкін.

3. Діни сауаттылықтың радикализмнің алдын алудағы рөлі

Діни сауатты арттыру – радикализмге қарсы ең тиімді рухани құрал.
Себебі білім алған адам:

• Діннің негізгі мәні – бейбітшілік пен адамгершілік екенін түсінеді;
• Өз сенімін білімге, дәлелге және парасатқа сүйеніп қалыптастырады;
• Қоғамда бірлік пен толеранттылықты сақтауға үлес қосады.

Қазіргі таңда Қазақстанда бұл бағытта үлкен жұмыстар жүргізілуде:

• ҚМДБ мен «Имани жол», «Ашық діни сабақтар», Жастар имамдары клубы секілді жобалар;
• Мектептер мен жоғары оқу орындарында «Дінтану негіздері» пәнінің енгізілуі;
• Интернет кеңістігінде ресми діни порталдардың ашылуы.

4. Жастар және діни сауат

Жастардың діни сауаты – ел болашағының кепілі. Қазір көптеген жас интернеттен дайын жауап іздейді, бірақ олардың бәрі сенімді дерекке сүйенбейді. Сондықтан:

• Жастарға дін мен ғылымның үндестігін;
• Мемлекет пен діннің үйлесімін;
• Ұлттық дәстүр мен исламның сабақтастығын үйрету маңызды.

 

Қорыта айтқанда, діни сауат – радикализмнің ең сенімді қарсыласы.
Білімді, парасатты, өз дінін дұрыс түсінетін адам ешқашан зорлық пен жеккөрушілікке бармайды. Сондықтан әр азамат өз діни білімін сенімді дерек көзінен үйреніп, қоғамда бейбітшілік пен рухани тұрақтылықты сақтауға үлес қосуы тиіс.

 

  Қ.Салықбаев

 

Түркістан облысы дін істері басқармасының "Дін мәселелерін зерттеу" орталығы КММ бөлім басшысы