Заман өзгеріп, адамның жағдайына керекті технология дамыды, тіпті білім үйрену үшін қағаз, қалам арқалап, не болмаса дәрісхананың табалдырығын тоздырып, ары-бері жүгіріп, әуре болмайсыз. Қазіргі уақытта білім алудың ілгері даму мүмкіндігі де аса зор. Заманауи  интернет желісі арқылы онлайн немесе қашықтықтан оқып, білім алатын мүмкіндіктер пайда болды. Арнайы сауда-саттықта, кәсіп, оқу курстары, тіпті оқу орындарына да онлайн емтихандар тапсырып, онлайн ақшалай аударымдар жасайтын деңгейге жеттік.

     Міне, әр пенденің өзінің қалағанын бір интернет желісінің көмегімен жасайтын уақыттың бір кезеңі қалыптасты. Бір нәрсені үйреніп, білу үшін арнайы мамандық иесін немесе ұстазды іздеп, әуре болмайсың. Барлығы қазіргі уақытта интернеттегі онлайн сабақтар мен онлайн курстарға толы. Әр қайысысы қалағанын алып, өз пайдасына жаратуда. Адам өмірін рухани байлыққа толтыру үшін, мешіттегі имамды іздеп, әуре болмайсың, тіпті берілген садақаны да, онлайн аударып, көкейіндегі діни сұрақты арнайы сайттар мен парақшадан кез келген діни сұрағына жауабынды  алуға болады.

     Осы сәтті пайдаланып, теріс дінді насихаттайтын сайттар мен әлеуметтік парақшалармен онлайн уағызшы, ұстаздар пайда болған. Әлеуметтік желілерде тыйым салынған уағызшылардың  экстремистік сайттары еркін қолжетімділігі артып, сұранысқа да ие болып үлгергендері де бар. Шетелдегі тыйым салынған псевдошейхтар мен еліміздегі заңсыз уағыз айтушылардың қатары бұрынғыға қарағанда біршама бәсеңдегенімен, жастар арасында интернеттегі деструктивті діни уағызшыларға еліктеу тыйылар емес. Жастар сол интернетте жарияланған мәліметтерге, видеоларға сеніп, оларға лайк басып, пікір жазып, ақпараттармен бөлісіп отыруды үрдіске айналдырған.  

     Діни ақпаратты да кез келген негізі жоқ, бейресми ақпарат көздерінен емес. Берері бар, ресмей дерек көздерінен діни ақпарат алған дұрыс. Қазіргі уақытта діни білім дамып, елімізде ҚМДБ-да имамдарымыз сауатты, Алматы қаласындағы «Нұрмубарак» университетінде, еліміздің әр өңірлерінде білімді исламтанушы, дінтанушы білікті оқытушы, ғылыми дәрежесі бар, кез келген діни сұрағыңызға, қанағаттанарлық ғылыми негізде, жауап бере алатын мамандарымыз жеткілікті. Яғни, еліміздегі әлеуметтік желілерде ҚМДБ-ның, арнайы діни ақпарат тарататын парақшаларымен ресми «muftiyat.kz» соған қарасты мешіт сайттары, әлеуметтік желілердің барлық түрлерінде парақшалары бар. Сол ресми ақпаратты оқып, үйреніп, сенімді ақпаратты отбасымызға балаларымызға үйреткеніміз жөн.  Өйткені, баланың өмірлік ұстазы, ата-анасы болады. Сол балаға ұстазды да, сіз таңдап беріп, бағыт бағдар беруіңіз міндетті.

     Интернет дамыған заманда кез келген жас буын, жастар көкейіндегі өзіне керекті ақпаратты, оның ішінде діни ақпараттарды үйренуші жастар-кітапқа, арнайы сайттар мен ресми діни әдебиеттерге жүгінбейді. Достарынан діни ақпараттар алып,сол ақпараттармен ғана шектеледі. 

     Яғни интернеттен немесе өзі сияқты енді намаз бастап жүрген, шала сауатты мектептегі сыныптастарынан сұрайды. Егер балаңыз, жоғарғы оқу орындарының студенті болса, жоғарғы оқу орнында группаластастарымен және т.с.с. адамдармен қарым-қатынаста болып, көкейіндегі  діни ақпараттарды бөліседі. Егерде сол университет қабырғасындағы, досының әлеуметтік желідегі теріс ағымды насихаттап жүрген парақшасын, оқыған діни әдебиетін, тындап жүрген діни насихаттарын, еш күмәнсіз зерттеп қарамай, оның байыбына барып, дін мамандарына жүгінбейді, өз бетінше, өз дегенімен интернет беттерінен ізденумен шектеледі. Осы себептен де, діни сауатсыз болғандықтан теріс діннің ықпалында кетіп жатқан жастар да кездесіп жатыр.

     Болашақ жастардың ертеңгі күні үшін біз ең алдымен жас буынмен тығыз байланыста жұмыстар жасауымыз қажет. Сондықтан да мектептермен қатар, жоғарғы оқу орындарында дінтану пәнін міндетті пән ретінде енгізу және зайырлылық қағидаты дінтануды оқытуда негізгі әдістемелік оқулықтың болуы шарт. Дінтанушы сөздік пен діни терминологияға қатысты, дәстүрлі дінмен діни ағымның ақ қарасын ажыратып беретін, нұсқаулық еңбектер шығару қажет. Сонда ғана мектеп қабырғасында жүргенде, колледж және университет студенті болғанда, балада, діни ағымға қарсы тұра алатын имунитет қалыптасып, жат діннің жетегінде кетуден сақ болады.

     Немістің әлеуметтанушы, психолог ғалымы  Ханс Рослинг: «Адамның өміріне әсер ететін төрт түрлі нәре бар, оның біріншісі Адамның биографиясы, екіншісі медиа биографиясы, үшінші ескірген білімі»,- дейді.

      Демек, біздің өмірімізді болашақ ұрпақ естігенде,  біз бабамыздың өмірінен өнеге алғандай, болашақ ұрпақ та үлгі алуы керек. Бабаларымыздың өткен өмірі, ат үстінде, болашағы үшін елін, жерін қорғап өтті. Өмірінен өнеге аларлық биографиясын қалдыра білді. Болашақ медиа өмірімізді көркемдейік оны алары мол дүниеге толтырайық.

     Біздің кейбіріміз соңғы технологияны, интернетті белсенді,осы заманның жастары секілді, орынды пайдалана алмасақ та «ескірген біліммен» «кезінде осылай еді»,-деп тәуекелдеп келеміз.

     Қазіргі қоғам-үлкенге ақыл айтар «ақсақалы жоқ», қыз, келінге қырық үйден тияр «әжесі» жоқ, асыр салып, «асық ойнаған баласы» жоқ қоғамың күйін кешудеміз. Кейде біз атамыздың сөзімен, берген ақылымен, мектепте немесе жоғарғы оқу орнында оқыған, сол кездегі берген ақылменен әрекетімізді жасап жүрміз.

     Сөзімді қортындылай келе қазақтың ақыны Абай Құнанбайұлы: «Адамның адамшылығы-ақыл, ғылым, жақсы ата-ана, жақсы құрбы, жақсы ұстаздан болады», - деп айтқандай әр нәрсені үйрену үшін, оны үйретуші, жол сілтеуші, адамның болатыны сөззсіз. Кез келген үйретушінің ұстазы жақсы болса ұстанымы да жақсы екенін ұмытпағанымыз жөн деп білемін.

 

 Түркістан облысы дін істері басқармасының

«Дін мәселелерін зерттеу орталығы» КММ-нің

 теолог маманы  Битанов Жангелді  Нұрғалиұлы